MKB Nederland heeft in grote lijnen positief gereageerd op het nationaal akkoord dat het kabinet eind maart met de vakbonden heeft gesloten. Maar er worden ook enkele kanttekeningen geplaatst. ?Veel maatregelen om de bouw te stimuleren zijn gericht op de publieke sector zoals overheidsgebouwen en wegen, maar maatregelen om het onderhoud van particuliere woningen te stimuleren ontbreken.? Positiever is MKB Nederland over de initiatieven op het gebied van energiebesparing van woningen. Het kabinet heeft de komende twee jaar 320 miljoen euro vrijgemaakt voor een fiscale regeling waarmee woningcorporaties kunnen investeren in energiebesparende maatregelen zoals isolatie. Nog liever had voorzitter Loek Hermans van MKB Nederland gezien dat het kabinet ook investeringen op dit gebied bij particulieren had uitgelokt. Bijvoorbeeld door subsidies te geven aan mensen die hun huis energiezuinig maken.
?Je ziet dat mensen hun bestedingen uitstellen. De dalingen in de omzet in de wonenbranche lopen op tot wel tien procent. Het feit dat particulieren in deze tijd minder snel een woning kopen, hoeft niet per definitie ongunstig te zijn. In plaats daarvan gaan mensen dan eerder hun woning renoveren. Maar daar zit altijd wel een bepaald vertragingseffect. Vandaar dat wij er voorstander van zijn dat de overheid bepaalde investeringen bij particulieren gaat stimuleren waar we met z?n allen gelijk profijt van hebben: de zogenaamde ?no regret-investeringen?. Zoals maatregelen in het kader van de verbetering van de energieprestatie van woningen. Alle huizen in Nederland moeten op den duur energiearm worden. Ons idee is om versneld naar de A-labeling van gebouwen toe te werken. Op dit moment kost een vat olie zo?n veertig euro. Maar dat is ook wel eens 140 euro geweest. Het kan een aantal jaren duren, maar je weet dat het weer omhoog gaat. Als we nu die woningen maar ook de bedrijfspanden aanpakken, dan scheelt dat straks fors in het energieverbruik. En we weten dat het een keer moet gebeuren. Later wordt dat onbetaalbaar. Doe het daarom nu door als overheid investeringen op dat punt uit te lokken in de vorm van subsidies of belastingvoordeel. Want het geld is er. Zeker bij particulieren. De koopkracht is vanaf 1 januari nog flink toegenomen. De mensen merken het dus nog niet in hun portemonnee, maar ze hebben wel een terughoudend gedrag omdat ze niet precies weten wat er economisch gezien allemaal gaat gebeuren.?

Duurzaamheid
Als reactie op de woningbouwcijfers die teruglopen, roept Hermans de gemeenten, provincies, maar met name de woningcorporaties op om zelf over te gaan tot actie. ?Ik ken gemeentebesturen die zeggen: ?Bouw maar gewoon door! Wij kopen die huizen en gaan ze weer verhuren?. Vooral woningcorporaties zouden geweldige stappen kunnen zetten. Met name daar zit nog veel vermogen. Die buffers moeten we nu gebruiken. Je kunt niet wachten op nog slechtere tijden. De economie vraagt nu om in te grijpen. Want hoe langer je wacht, van hoe dieper je straks moet terugkomen.? En wat kunnen bedrijven in de wonenbranche zelf doen? ?Het is heel lastig om specifieke maatregelen te noemen. Maar in het algemeen: wees ondernemer! Ga niet afwachten en kijken wat er gebeurt. Ik noemde zojuist de verbetering van de energieprestatie van woningen. Duurzaamheid wordt de komende jaren een belangrijke factor. Kijk of je als bedrijf in staat bent om daarop in te spelen door nieuwe markten te openen en nieuwe producten te maken. Ook in de wonenbranche gaan we steeds meer toe naar groene labels. Verder is het prettig om te zien dat er ook nog bedrijven zijn die in deze tijd gewoon wel meer omzet weten te behalen. Tijdens de regionale bijeenkomsten van MKB Nederland laten we juist dat soort bedrijven aan het woord om te vertellen hoe ze dat gedaan hebben. Andere ondernemers kunnen daar weer van leren en dat vertalen naar hun eigen bedrijf toe. Maar het mkb is zeker niet lam geslagen. Het is de kurk van de Nederlandse economie. Dat wordt wel eens vergeten. Want op het moment dat er bij Corus problemen zijn, komen duizenden midden- en kleinbedrijven rondom IJmuiden ook in de problemen.?

Ontslagen
Dat er in tijden van economische crisis meer oog is voor grote bedrijven waar ontslagen vallen dan in het midden- en kleinbedrijf vindt Loek Hermans een logische ontwikkeling. ?Ach, zo gaat dat. Op het moment dat er bij ING 1.800 werknemers ontslagen worden, staat de krant er gelijk vol mee. Dat er nu 1.800 per week uitgaan in het midden- en kleinbedrijf hoor je niemand over. Dat is veel minder interessant voor de pers omdat het dan om 1.800 individuele gevallen gaat verdeeld over een veelvoud van bedrijven. Wij zien het als onze taak om daar aandacht voor te vragen, maar het begint steeds duidelijker te worden: we hebben laatst samen met het Economisch Instituut voor het Midden- en Klein Bedrijf in kaart gebracht dat in de tweede helft van dit jaar in het mkb 40.000 banen verloren gaan en volgend jaar zo?n 80.000 tot 100.000. Met name in het midden- en kleinbedrijf komen dat soort klappen hard aan. Voor een werkgever in het mkb zijn dat allemaal werknemers die hij goed kent: waarmee hij dagelijks koffie drinkt, waar hij op de bruiloft nog gesproken heeft en bij ze thuis op kraambezoek is geweest.?
Hermans denkt ook niet dat het verstandig is om personeel te snel te ontslaan. ?Want we hebben ook allemaal de tijd van schaarste meegemaakt. Op het moment dat de markt weer aantrekt, heb je als ondernemer gelijk een probleem om goed personeel binnen te halen. Probeer daarom eerst te kijken of je op andere zaken kunt bezuinigen. Daarnaast kan deeltijd-ww een oplossing zijn waardoor je mensen gedurende maximaal vijftien maanden in dienst kunt houden en kunt bekijken of de markt herstelt. Verder moet ook het bedrijfsleven - net als de particuliere markt - kijken of bepaalde investeringen die morgen moeten worden gedaan naar voren kunnen worden gehaald. Dat klinkt eenvoudiger dan het is, want veel bedrijven kampen op dit moment met liquiditeitsproblemen. Maar we moeten met z?n allen proberen die economie weer op gang te brengen. Als het vertrouwen er weer komt, bestaat de kans dat het economisch weer omhoog gaat en dat we de bodem bereikt hebben.? Als laatste stipt Hermans het probleem aan dat ook gezonde bedrijven op dit moment moeilijk een krediet loskrijgen bij de bank. ?Wij hebben wekelijks contact met de banken en per bank hebben we tien voorbeelden geselecteerd van gezonde bedrijven waarvan het krediet is afgewezen. Samen met de desbetreffende bank en een aantal deskundigen kijken we of dat krediet is afgewezen uit angst of dat het reëel is. Je ziet dat banken hun voorwaarden ontzettend hebben aangescherpt. Aan de ene kant begrijp ik dat de banken wat huiveriger zijn geworden. Het probleem in de Verenigde Staten is ontstaan doordat er veel te makkelijk kredieten werden verstrekt. Maar de banken moeten niet doorslaan door gezonde ondernemingen nu in hun groei af te remmen. Ook de banken hebben er alle baat bij om ook de kredietverlening weer op gang te brengen!?