Vol trots meldt branchemanager Martin Straver dat op de dag van de bijeenkomst op de voorpagina van de Cobouw een artikel staat met als kop ‘Zonweringbranche maakt stap naar installatietechniek’. Juist dat soort informatie, daar is het hem om te doen. Want een volle zaal met fabrikanten en dealers bij de aftrap van HR Zonwering en de presentatie van het TNO-rapport over zonwering is mooi, maar het gaat er natuurlijk om dat ook andere partijen in de bouw zoals aannemers, projectontwikkelaars en architecten op de hoogte worden gebracht hoe zonwering energie bespaart en het binnenklimaat verbetert.
Aan het begin van de presentatie legt Martin Straver nog even kort het belang van de introductie van HR Zonwering uit. “Zonwering is een containerbegrip en in de bouw nog veel te veel een sluitpost. Ook in de regelgeving telt zonwering als erkende vorm van isolatie of installatie niet mee. Het wordt daarom hoog tijd zonwering duidelijker te positioneren als een product waarmee je energie bespaart”, aldus Straver.

TNO-rapport
Daar gaat vervolgens Leo Bakker van TNO uitgebreid op in. Dit onderzoeksinstituut is door brancheorganisatie Romazo gevraagd om te onderzoeken welke invloed automatisch geregelde buitenzonwering heeft op energieverbruik en comfort. De conclusies daarvan staan in het zojuist verschenen rapport ‘Energieverbruik, comfort en zonwering’. Het onderzoek is uitgevoerd in een kantoor, school en een appartement. Hieruit blijkt dat automatisch geregelde buitenzonwering op kantoor 12 tot 23 procent meer energiebesparing oplevert dan handmatig bediende zonwering. Op school varieert dat van 7 tot 25 procent en in het appartement levert dit een energiebesparing op van 5 tot 14 procent. De netto energiebesparing is daarbij de som van de energie voor verlichting, verwarming en koeling, waarbij alleen bij kantoren uit wordt gegaan van het gebruik van een koelinstallatie.
Verder kan bij een uitgekiende combinatie van handbediende lichtwering in de winter en automatische zonwering in de zomer nog eens 7 tot 8 procent extra energiebesparing worden bereikt. Over dat laatste zegt Leo Bakker tijdens de bijeenkomst dat hem opvalt dat in de winter in veel gevallen bij zoninval de zonwering automatisch gesloten wordt. “Terwijl je op zo’n moment juist de gratis warmte van de zon binnen wilt laten. Want dat scheelt weer verwarmingskosten. Samen met de Technische Universiteit van Delft en Eindhoven zijn we nu aan het bekijken hoe je in combinatie met sensoren binnen en buiten, zowel voor temperatuur als aanwezigheid van personen in huis, de aansturing kunt optimaliseren.”

Comfort
Naast energiebesparing is er in het TNO-rapport ook gekeken naar comfort dat zonwering oplevert. TNO maakt daarbij onderscheid tussen twee vormen van comfort: visueel en thermisch comfort. Als het gaat om visueel comfort blijkt uit het onderzoek dat bewoners van gebouwen met zonwering vaker kunstlicht gebruiken. Verder blijkt dat handmatig bediende zonwering tot meer kunstlichtgebruik leidt dan de automatische versie. Dit komt omdat als de zon niet meer schijnt handmatig bedienbare zonwering minder snel wordt opgetrokken dan automatisch zonwering met een zonsensor. Verder rekent zonwering af met een hinderlijke schittering of verblinding door (zon)licht. Als het gaat om thermisch comfort kan de oververhitting in een appartement door de toepassing van zonwering dalen van 30 naar 7 procent. Zonwering is dus een goedwerkend middel tegen oververhitting. Automatisch bediende zonwering levert de beste prestatie in dit opzicht, zo is één van de conclusies in het rapport van TNO.

G-waarde
Om uit te leggen wat HR Zonwering nu precies is en aan welke voorwaarden het moet voldoen, is Wouter Beck van Hunter Douglas uitgenodigd. HR Zonwering moet voldoen aan drie prestatie-eisen, aldus Beck. G-waarde (ZTA), windvastheid en automatische sturing. Deze kwaliteitseisen zijn vastgelegd in een document van de Stichting Kwaliteit Gevelbouw, SKG Kwaliteitseisen 700. Binnen het kwaliteitslabel wordt er onderscheid gemaakt tussen HR en HR+ Zonwering. Een HR Zonwering dient in combinatie met de toegepaste beglazing te voldoen aan klasse 3 (good effect) van EN 14501. Dat betekent dat de g-totaal-waarde moet liggen tussen 0,10 en 0,15. De g-waarde is daarbij de totale waarde van lichtdoorlatendheid van zonne-energie. Een HR+ Zonwering dient in combinatie met de toegepaste beglazing te voldoen aan klasse 4 (very good effect) van EN 14501. De g-totaal-waarde is hier kleiner dan 0,10. Het uitgangspunt is beide gevallen is dat er minimaal beglazingstype C conform EN 14501 wordt toegepast. Ten aanzien van de windvastheid dient de zonwering minimaal een ‘wind resistance’ te hebben conform klasse 2. Dit komt overeen met een windkracht 5 op de schaal van Beaufort.

EPC-reductie
Wouter Beck gaat in zijn toelichting ook uitgebreid in op wat HR zonwering oplevert aan EPC-reductie van een gebouw. “Automatische buitenzonwering kan de EPC met zo’n tien procent verlagen. De nieuwe norm voor woningbouw is sinds 1 januari 2011 van kracht en daarin is de EPC verlaagd van 0,8 naar 0,6. Het effect van het gebruik van zonwering is daarin nog niet meegenomen. In 2020 moeten alle gebouwen die worden opgeleverd energieneutraal zijn. Als aannemer of architect kun je dan niet meer om zonwering heen. In de toekomst zal de rol en het gebruik van zonwering dan ook steeds belangrijker worden.”

Certificering
Branchemanager Martin Straver van Romazo vertelt tenslotte hoe HR Zonwering in de markt wordt uitgerold. Allereerst is het aan de fabrikanten en zelfassembleurs om via het secretariaat van Romazo een schouwing aan te vragen door de Stichting Kwaliteit Gevelbouw (SKG). Dit instituut toetst jaarlijks – kosten 515 euro – of de zonwering aan het kwaliteitkeurmerk voldoet. Vervolgens krijgt het een HR of HR+ Readylabel. Ook de monterende zonweringspecialist moet voldoen aan de SKG Kwaliteitseisen 700. Ook daarvoor komt SKG jaarlijks langs voor een schouwing (kosten eveneens 515 euro). Na certificering ontvangt het bedrijf het SKG HR-Certificaat en mag het HR Zonwering verkopen en monteren. Eén van de kwaliteitseisen is dat minimaal een van de personeelsleden ook een dagcursus HR Zonwering voor monterende en verkopende bedrijven volgt. Deze cursus wordt gegeven door de Stichting Vakopleiding Zonweringbedrijven en is toegankelijk voor zowel Romazo- als niet-Romazoleden. De cursuskosten zijn respectievelijk 295 en 450 euro per persoon. Via de Stichting OOM kan men hierbij in aanmerking komen voor een subsidie van vijftig procent van de cursuskosten.

Pr-campagne
2012 zal door Romazo gebruikt worden om HR Zonwering in de zonweringbranche te introduceren. Daarna wordt het belangrijk dat ook buiten de branche het label bekend wordt. Niet alleen bij aannemers, architecten en projectontwikkelaars, maar ook bij de consument. Tijdens de algemene ledenvergadering in november vorig jaar gaf branchemanager Martin Straver al aan dat daar op het ogenblik geen marketingbudget voor is. “In eerste instantie hopen we op freepublicity in kranten en andere bladen. Daarnaast zal er een prijsvraag worden uitgeschreven voor bijvoorbeeld studenten bouwkunde en industriële vormgeving. We hopen dat zij met leuke ideeën komen voor energiebesparing in relatie tot zonwering waarmee we dan weer freepublicity kunnen krijgen. Verder zal door onze pr-commissie een pr-campagne worden voorbereid die we in 2013 zullen gaan houden”, aldus Straver.