Pratend over het thema duurzaamheid, in de internationale wereld ?sustainability? geheten, maakt Robert Spieker het vergelijk met de opkomst, eind jaren negentig, van internet. Veel bedrijven keken de kat uit de boom. Anderen, zoals in Nederland bol.com en Albert Heijn, anticipeerden direct op de nieuwe kansen die dit nieuwe communicatiemiddel hen zou gaan bieden. Die pioniers van toen zijn de koplopers van nu. De afwachters moeten een flinke inhaalslag maken.
?Zo zal het ook gaan met duurzaam ondernemen?, verzekert Robert Spieker. Om zijn verhaal te verduidelijken toont hij een eenvoudig grafiekje, waaruit de explosieve groei van internet in het afgelopen decennium blijkt. Daarnaast eenzelfde grafiekje dat de toekomstige vraag naar duurzame producten aangeeft. De lijn in die grafiek stijgt in tien jaar even hard als die in het grafiekje van het internet.

Duurzaamheid is kortom geen hype?
Robert Spieker: ?Het is onvermijdelijk, niemand kan er meer omheen. Dat betekent niet dat van vandaag op morgen alles omgaat. Maar binnen tien jaar heeft er een enorme verandering plaats. Retailers en producenten moeten hun beleid daarop afstemmen en zichzelf een extra bedrijfsdoelstelling opleggen: zorg dat je ieder jaar vijf tot tien procent duurzame producten aan je assortiment toevoegt.?

Voorwaarden
De belangrijkste vraag in deze kwestie is ook de meest simpele: wat is eigenlijk duurzaamheid en wat is duurzaam ondernemen? Robert Spieker heeft een helder antwoord, dat verder gaat dan enkel het milieu.
?Duurzaam ondernemen betekent dat je je afvraagt hoe je bedrijf, realistischer wijze, over honderd jaar nog steeds succesvol kan zijn. Daarvoor moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Je moet uiteraard je rendement halen, maar ook op goede voet staan met je personeel. Je moet maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen, help bijvoorbeeld mee met de armoedebestrijding in de regio waar je producten vandaan komen. Zaken als fair trade, het uitbannen van kinderarbeid en terugdringen van CO2-uitstoot zijn belangrijk. Maar op het gebied van milieu gaat duurzaamheid vooral steeds meer richting de cradle to cradle-gedachte. Oftewel, over honderd jaar moeten we onze producten nog steeds kunnen maken met dezelfde grondstoffen.?

Wat moeten we daarvoor doen?
Robert Spieker: ?Dat betekent dat we nog maar op twee manieren kunnen fabriceren. Afgeschreven materialen moeten ofwel worden verwerkt tot compost of worden hergebruikt in vergelijkbare nieuwe producten. Dit heeft een enorme consequentie voor de retail, want afgedankte producten zullen in de toekomst bij de retailers worden teruggebracht, zoals dat nu al gebruikelijk is voor elektrische apparaten en witgoed.?

Traditioneel
De keuken-, sanitair- en zonweringbranche zijn volgens Robert Spieker op het vlak van duurzaamheid tamelijk traditionele branches. ?Ik ken in die branches geen bedrijven die heel innovatief bezig zijn met duurzaamheid. Maar het is belangrijk dat ondernemers in actie komen. De kans dat de overheid retailers bijvoorbeeld gaat verplichten de door hen verkochte, afgeschreven producten weer terug te nemen, is groot. Retailers kunnen daarop anticiperen, door hun klanten die terugneem-service al te bieden. Logistiek is dat lastig, zeker voor kleine bedrijven. Maar maak dan bijvoorbeeld goede afspraken met de afvalverwerker of logistiek dienstverlener in je regio. En vergeet één belangrijk voordeel niet: het is een vorm van klantenbinding.?
Robert Spieker benadrukt meermalen dat ondernemers die nu afwachten, straks te laat zijn. ?Dertig procent van de consumenten wil een eerlijk product. Die groep huivert bijvoorbeeld van grote verpakkingsstromen. Het gaat vooral om de wat jongere, zelfbewuste consument. Vaak wat beter opgeleid, maar niet persé met een hoger inkomen.?

Maar dan vindt zeventig procent duurzaamheid kennelijk nog niet zo belangrijk?
?Dat klopt, maar dertig procent is een essentiële groep. Bovendien gaat het vooral om jongeren, dus de groep groeit gestaag. En hoe meer vraag naar duurzame producten, hoe goedkoper die worden. Deze groei is niet te stuiten.?

Afhankelijk
Voor de toepassing van duurzame grondstoffen in hun producten, zijn retailers toch vooral afhankelijk van producenten, zo erkent Robert Spieker. Toch kan de retailer volgens hem ook veel zelf doen om duurzaamheid te bevorderen. Daarbij is het goed te weten dat, zo heeft USP Marketing Consultancy onderzocht, 59 procent van de consumenten bereid is iets meer te betalen voor een product, als de winkel waar het wordt verkocht duurzaam en energiezuinig is ingericht. Oftewel, niet alleen de producten zelf, maar ook de omgeving waarin ze worden aangeboden, moet duurzaam zijn.
?De consument heeft een positieve associatie met winkels die energiezuinig zijn. Het geeft aan dat de winkelier bewust bezig is, dat is goed voor zijn imago. Een retailer kan daar simpel op inspringen. Neem verpakkingsmateriaal terug en zorg dat het wordt hergebruikt. Hang spaarlampen in je winkel, of werk met sensoren, zodat bepaalde verlichting alleen aangaat als er klanten zijn.?
Belangrijk is volgens Robert Spieker verder dat de retailer de klant goed informeert over de duurzaamheid van producten. Een speciale hoek in de showroom kan worden ingericht om de nieuwste duurzame producten te tonen. Met simpele stickers of logo?s kan het energieverbruik van apparaten worden aangegeven. ?Essentieel hierin is dat de boodschap eenvoudig en helder wordt verpakt?, zegt Robert Spieker. ?De materie is te ingewikkeld om helemaal uit te leggen. Houd het simpel, dat is wat de consument wil. Ga uit van het vertrouwen dat je als retailer bij je klanten hebt opgebouwd.?

Pineut
Bovendien is het belangrijk dat ondernemers zich niet teveel op de borst slaan. Het risico van greenwashing, is levensgroot. ?Ondernemers die sterk benadrukken dat ze duurzaam ondernemen, maar ondertussen toch nog slechte producten verkopen, of hun afval niet recyclen, vallen altijd door de mand. En dan ben je de pineut. Dus wees bescheiden. Albert Heijn doet dat uitstekend met z?n nieuwe huismerk ?Puur en Eerlijk?. Een simpele boodschap en bovendien een productlijn die ingetogen wordt gebracht. Daar is de consument gevoelig voor.?
Goed aan de ?Puur en eerlijk?-produkten van AH is volgens Robert Spieker bovendien dat ze een kwalitatieve meerwaarde hebben. ?Niet alleen duurzaam geproduceerd, maar bijvoorbeeld ook gezonder en smaakvoller. Die meerwaarde is belangrijk. Bij keukens, sanitair of zonwering kan je duurzame elementen bijvoorbeeld combineren met design. Zorg dat een duurzaam product er ook mooi en eigentijds uitziet. Die meerwaarde is belangrijk. Dan is de gemiddelde consument ook bereid meer voor een product te betalen.?