Die ontwikkeling was overduidelijk te zien op de vakbeurs EuroCis, die in februari in het Duitse Düsseldorf werd gehouden. Hetzelfde gebouwencomplex vormde precies een jaar geleden het toneel voor de winkelinrichtingsbeurs Euroshop. Ook die happening stond nadrukkelijk in het teken van de techniek, maar Eurocis is eigenlijk een verbijzondering van deze ontwikkeling. De vraag die boven de markt zweeft, is natuurlijk wel in hoeverre de recessie roet in het eten gooit. Narrowcasting, zelfscanning of RFID zijn prachtige technieken om consumenten te verleiden, maar ze kosten toch ook een vermogen.
Zeker als de winkel van de toekomst ter sprake komt, dan worden de meest wilde voorspellingen van stal gehaald. Dan hebben ict-deskundigen het over elektronische prijzenlabels, handscanners met interactieve aanbiedingen of over ?intelligente? winkelwagentjes. Lopen die voorspellers niet veel te ver voor de muziek uit?
?Nee hoor, die vergissing wordt vaak gemaakt, maar zulke oplossingen worden eerder realiteit dan menigeen denkt?, oordeelt Jan de Jong van Microsoft. Wat hij doet is bij deze gigant meebeslissen over softwareoplossingen voor de retailer. ?Die ontwikkeling heeft natuurlijk ook met kosten te maken. Als een oplossing eenmaal een massagrens bereikt, dan worden toepassingen snel goedkoper. Dat zie je nu aan zelfscanning. De eerste handscanners waren een unicum. Het bijbehorende prijskaartje was niet mals. Nu wordt deze oplossing steeds breder gedeeld. Over vijf jaar is zelfscanning gemeengoed?, stelt De Jong, die daarbij vooral de foodsector op het oog heeft.

Klip en klaar
De signalen op de beurs EuroCis zijn wat deze ontwikkelingen betreft ook klip en klaar. De zelfbedieningskassa staat aan de vooravond van een grote doorbraak, in eerste instantie in de foodsector, later zal ook de non food-branche gaan volgen. Voor een gemiddelde vbs-winkel of een kleinere bouwmarkt is dat misschien een brug te ver, maar woonformule Ikea, de Duitse bouwmarktformule Praktiker, de elektroretailer Saturn en sportspeciaalzaak Decathlon zijn daar al druk mee bezig. Een klein legertje aan standhouders (waaronder NCR, Wincor Nixdorf of Toshiba) lieten aan de hand van hun eigen productpresentaties zien welke kant deze ontwikkeling op gaat. De marketingdirecteur Joachim Pinhammer van Wincor Nixdorf zegt daarover: ?De nieuwste afrekentechnologie laat zien dat deze kassa?s in principe voor iedereen toegankelijk zijn die zelfbedieningsproducten aanbiedt.?
De vele aanbieders met zelfbedieningsproducten kwamen doorgaans niet met één model, maar per branche met verschillende concepten naar de beurs. Er bestaat namelijk een cruciaal verschil tussen uiteenlopende afrekenprocessen. Zo bracht Wincor Nixdorf een kassameubel naar de beurs, waarbij klanten zelf hun producten op de lopende band moeten leggen. De nieuwste technologie zorgt er dan voor dat de producten automatisch worden gescand, waarna de klant zijn aankopen met een betalingspas, maar ook met cash geld kan afrekenen. Een andere filosofie is het gebruik van de handscanner, zoals ook Ikea in gebruik heeft. Dat model is in Nederland misschien wel het meest bekend van het gebruik door Albert Heijn, waarbij de klant gedurende het boodschappenproces zelf met zo?n scanapparaat aan de slag moet om het totaalbedrag te verzamelen. Welk proces uiteindelijk doorbreekt valt nog niet te voorspellen, maar een zelfbedieningskassa lijkt toch sowieso een oplossing voor verkoopplekken met grote volumes.

Toverwoorden
De nieuwe toverwoorden IT-technologie en digitalisering hebben ook hun invloed op productbeveiliging. Misschien wel in het bijzonder op camerabewaking. Digitale bewakingscamera?s zijn nog relatief kort op de markt, maar sinds het begin van deze eeuw maken ze een stormachtige ontwikkeling door. Dat was heel duidelijk te zien op de stand van Axis Communication (www.axis.com), dat recent onder andere in het nieuws kwam met de introductie van een superklein cameraatje, kleiner zelfs dan de gemiddelde mobiele telefoon.
Digitale camera?s zijn per definitie iets anders dan een webcam. Deze laatste is een computerattribuut, terwijl een netwerkcamera de kwaliteiten combineert van een webcam én computertechnieken. In eerste instantie verliep de verkoop wat traag, maar gezien het toenemende geweld en vooral de angst voor terrorisme is de vraag naar intelligente bewakingscamera?s snel gegroeid.
De nieuwste generatie munt vooral uit door de hoge beeldkwaliteit en een intelligente besturing. In die hoedanigheid hebben ze belangrijke voordelen ten opzichte van hun analoge voorgangers. Iedereen kent wel de schokkerige beelden van analoge camera?s die getoond worden bij tv-programma?s als Opsporing Verzocht. Netwerkcamera?s presteren stukken beter. De beeldkwaliteit ten opzichte van analoge camera?s is minstens drie keer zo hoog. Bovendien is er bij die moderne generatie ook sprake van een zekere mate van intelligentie. Zo is het mogelijk om een vervaarlijk signaal te laten horen als de camera?s de andere kant op worden geduwd. Bovendien kunnen die camera?s ook op een andere manier verdacht gedrag op de winkelvloer signaleren. Als een klant bijvoorbeeld langer dan normaal op dezelfde plek op de winkelvloer blijft dralen, dan is dat een signaal voor verdacht gedrag.
Verder belangrijk pluspunt is bovendien dat een digitale camera ook gebruikt kan worden voor marketingdoeleinden. Met behulp van de signaleringen kan nauwkeurig geregistreerd worden op welke tijdstippen de winkel het meeste publiek ontvangt. Bovendien is ook te zien welke hoeken van de winkel het meest in trek zijn. Op basis daarvan kunnen productpresentaties verder worden geoptimaliseerd.