Dezer dagen smaak ik het genoegen met een échte ondernemer te mogen samen werken. Iemand die zijn eigen succes heeft gemaakt. Die ooit een briljant idee had en dit consequent heeft uitgebouwd tot een succesvolle, middelgrote winkelketen. Een organisatie met lijnen en lagen, met structuren en systemen. Met vestigingen in diverse landen. Met besturen op afstand. Met bekwame, toegewijde managers en medewerkers die met hart en ziel werken aan het voortgaande succes van de onderneming. Maar waar nu, natuurlijk, het klassieke probleem speelt van een organisatie die de pioniersfase achter zich heeft gelaten, maar de pionier nog niet kan missen. Als de oprichter zich tijdelijk met andere dingen bezig houdt, omdat er inmiddels meerdere belangen zijn, dan vlakt de groei af. Dan lijkt het alsof de scherpte, de agressie, de wil om te winnen, minder zijn. Dan ontstaan er discussies en experimenten die niet vruchtbaar zijn en geen bijdrage leveren aan het succes. Terwijl leiding en kader stevig en bekwaam opereren. Wat maakt dan het verschil?
Blijkbaar zijn de succesfactoren niet expliciet genoeg benoemd en toegepast. De kern van een succesvolle winkelformule zit gewoonlijk in enkele 'grote' principes, die voor klanten en medewerkers helder zijn. Maar de resultaten worden bepaald door de uitvoering, de details. Retail is immers detail. En daar gaat het fout. De pionier heeft met vallen en opstaan geleerd wat nodig is om het briljante idee in de praktijk succesvol te laten zijn, en wat je vooral niet moet doen. Die kennis en ervaring moet hij zelf in de genen van de organisatie brengen, zelf controleren en bijsturen, net zolang tot het échte automatismen zijn geworden. Het moet er letterlijk in gewreven worden.
Ook zijn ondernemers andere persoonlijkheden dan managers. Ondernemers hebben het volgen van de markt in hun reflexen zitten, zijn super alert op verschuivingen in de vraag en in de voorkeuren van hun klanten. En zij reageren direct, zonder langdurige evaluaties en afwegingen. Zij pakken de marktkansen in een zodanig vroeg stadium dat er écht geld aan verdiend wordt. Management en medewerkers moeten leren waar je op moet letten, wat de indicaties zijn die er toe doen, wat je dan doet. Ook dat moet ingewreven worden.
Goede ondernemers concentreren zich op het managen van de fricties in hun organisatie. Zij grijpen in als wordt afgeweken van de succesfactoren, de grote en de kleine. Daarin zijn zij keihard, want wrijving maakt glans!

Jan Kessels
Uit het vak