Het urencriterium houdt in dat u op jaarbasis tenminste 1.225 uren dient te besteden aan ondernemingswerkzaamheden. Daarnaast dient u meer dan de helft van de tijd die u werkzaam bent aan uw onderneming te besteden. U mag dus niet meer dan 50% van uw beschikbare tijd in loondienst zijn, naast uw onderneming. Deze laatste eis is echter weer niet van toepassing op startende ondernemers, dat wil zeggen gedurende de eerste vijf jaren van het ondernemerschap. Alleen als u aan het bovenstaande voldoet, heeft u recht op de vier hierna te bespreken aftrekposten. Het is overigens aan u als ondernemer om aannemelijk te maken dat u aan het urencriterium voldoet. U kunt dat doen door gedurende het gehele jaar door een urenstaat bij te houden. In de praktijk kan dat achter erg omslachtig zijn. Een andere mogelijkheid is om aan het einde van het jaar een urenstaat op te stellen aan de hand van bijvoorbeeld uw agenda en/of verzonden nota's. In dat laatste geval moet u uw uren wel goed kunnen onderbouwen aan de hand van uw administratie. Bij een ondernemer die dat niet kon, werd door het Gerechtshof van Leeuwarden onlangs nog de aftrekposten geweigerd. Als u van de hieronder te noemen aftrekposten gebruik wilt maken, is het dus zaak om uw administratie op orde te hebben.

Fiscale oudedagsreserve
De eerste aftrekpost betreft de fiscale oudedagsreserve. Ondernemers die de leeftijd van 65 jaar nog niet hebben bereikt, kunnen een bepaald bedrag toevoegen aan een oudedagsreserve. De toevoeging bedraagt maximaal 12% van de winst, maar niet meer dan Euro 10.951 (in 2005). Dit bedrag komt ten laste van de belastbare winst en is daarmee dus een aftrekpost. De toevoeging valt echter lager uit indien u als ondernemer al andere pensioenpremies ten laste van de belastbare winst brengt.
De oudedagsreserve is bedoeld als een soort pensioenspaarpot. Maar het verschil met een regulier pensioen is dat toevoegingen aan de oudedagsreserve niet hoeft te worden afgestort bij een pensioen- of verzekeringsmaatschappij. Het geld blijft in de onderneming beschikbaar voor bijvoorbeeld investeringen. Wel wordt de ondernemer geacht te zijner tijd een pensioen te kopen van de in zijn onderneming opgebouwde oudedagsreserve.

Aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk
De wet biedt ook een aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk. Onder speur- en ontwikkelingswerk worden kort gezegd verstaan werkzaamheden gericht op technisch-wetenschappelijk onderzoek of op de ontwikkeling van technisch nieuwe producten of productieprocessen. Om voor deze aftrek in aanmerking te komen, dient u een S&O-verklaring van het Ministerie van Economische zaken te hebben. Daarnaast geldt nog een aanvullend urencriterium, dus naast het urencriterium dat hierboven is beschreven. In het jaar dat u gebruik wenst te maken van de aftrek, moeten namelijk ten minste 500 uren zijn besteedt aan het werk dat in de S&O-verklaring is aangemerkt als speur- en ontwikkelingswerk. De aftrek bedraagt Euro 11.154 per jaar. Ook hier geldt dat de aftrek bij startende ondernemers maximaal drie keer kan worden verhoogd met een extra aftrek. Die extra aftrek bedraagt Euro 5.577 per jaar. Indien u speur- en ontwikkelingswerk verricht, kan het ook interessant zijn om te kijken of u in aanmerking komt voor een afdrachtvermindering in de loonbelasting.

Meewerkaftrek
Als uw partner zonder vergoeding meewerkt in uw onderneming, dan kunt u gebruik maken van de meewerkaftrek. Het bedrag dat u dan mag aftrekken, is afhankelijk van het aantal uren dat uw partner op jaarbasis meewerkt, en van uw winst. Uw partner dient ten minste 525 uren mee te werken in uw onderneming. De meewerkaftrek bedraagt dan 1,25% van de winst en loopt op tot maximaal 4% van de winst indien uw partner ten minste 1.750 uren meewerkt. Overigens is er voor de meewerkaftrek een aantal alternatieven denkbaar. Op de eerste plaats kunt u uw partner ook een arbeidsbeloning geven. U kunt deze vergoeding eveneens aftrekken van de belastbare winst. Uw partner dient de ontvangen vergoeding echter wel aan te geven in zijn of haar aangifte inkomstenbelasting. In veel gevallen is een reële arbeidsbeloning fiscaal voordeliger dan de meewerkaftrek. Een andere mogelijkheid is dat u samen met uw partner een zogenaamde man-vrouwfirma start. U bent dan samen ondernemer en deelt samen in de winst van de onderneming. Of een man-vrouwfirma vanuit fiscaal oogpunt zinvol is, hangt onder andere af van de aard en omvang van de werkzaamheden van uw partner en het inkomstenbelastingtarief waarin uw partner valt.

Mr. C. Bruijsten, werkzaam bij Ernst & Young Belastingadviseurs te Arnhem. Tel. 026-3209500.

Zelfstandigenaftrek Een ondernemer die de leeftijd van 65 jaar nog niet heeft bereikt, kan ook gebruik maken van de zelfstandigenaftrek. De zelfstandigenaftrek ligt in 2005 tussen de Euro 4.068 en Euro 8.386 en is afhankelijk van de winst. In grote lijn geldt: hoe hoger de winst, hoe lager de zelfstandigenaftrek. Bij startende ondernemers kan de zelfstandigenaftrek maximaal drie keer worden verhoogd met een extra aftrek van Euro 1.969.