Uit de vorige Bouwbarometer van onderzoeksbureau USP bleek dat veel partijen onzeker waren over de periode na de bouwvak. Lopende projecten zijn grotendeels afgerond, terwijl er weinig nieuwe opdrachten binnenkomen. De verwachtingen voor de omzet en orderportefeuille waren daarom somber. Uit de nieuwe standen van de barometer blijkt dat er ook na het zomerreces meer bedrijven zijn die in het derde kwartaal een lagere omzet boekten dan in dezelfde periode een jaar eerder. Deze groep wordt bouwbreed wel kleiner.

Aannemers GWW minst negatief
In vergelijking met de twee voorgaande kwartalen zien in het derde kwartaal van 2009 minder bedrijven hun omzet dalen ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Onder architecten, installateurs en aannemers GWW is een sterke verbetering zichtbaar. Bij deze percentages wordt teruggekeken op het derde kwartaal van 2008. Uit cijfers van het CBS blijkt dat de bouwnijverheid destijds een gezonde omzetgroei noteerde van 11 procent. De ontwikkelingen in het derde kwartaal van 2009 wijzen er daarom op dat de omzet in de bouwnijverheid in de breedte aantrekt en de weg omhoog heeft ingeslagen.

Omzetverwachting schommelt
De omzetverwachtingen voor het vierde kwartaal van 2009 ondersteunen dit. Diverse partijen aan het einde van de keten naderen zelfs de nulgrens. Wellicht komt dit doordat deze vaak kleine bedrijven van oudsher sterk aanwezig zijn op de woningrenovatiemarkt, waar onder invloed van het aantal teruggelopen verhuizingen en de aandacht voor energiebesparing kansen liggen. Zo heeft de overheid onlangs een stimuleringspakket met energiebesparende maatregelen in de markt gezet waar vooral afbouwpartijen veel baat bij kunnen hebben.

Begin van de pijplijn
Ook aan het begin van de keten zijn de verwachtingen positiever. Per saldo verwacht 4 procent van de architecten een omzetdaling tegenover 26 procent in het voorgaande kwartaal. Dit is een signaal dat de activiteiten aan het begin van de pijplijn langzamerhand weer op gang komen. Deze ontwikkeling is ook zichtbaar in de gemiddelde orderportefeuille van architecten. In het derde kwartaal van 2009 is deze met 0,8 procent gegroeid ten opzichte van het kwartaal ervoor. Voor het vierde kwartaal hebben architecten de beste verwachtingen voor de orderportefeuille. Voor het eerst sinds het tweede kwartaal van 2008 is de verwachting van architecten per saldo niet meer negatief. Naast de kans dat overheidsinvesteringen verder groeien, hebben veel architecten de resultaten van de crisis vroeg gevoeld. Het merendeel van de bureaus heeft daarom inmiddels maatregelen genomen, bijvoorbeeld in het personeelsbestand, waardoor ze beter gewapend zijn tegen effecten van de recessie.

Klusbedrijven
Ook bij klusbedrijven (-4 procent), afbouwers en installateurs (beide -7 procent) schuren de omzetverwachtingen tegen de nulgrens aan. Dit optimisme kan komen door de positieve ontwikkeling van enkele belangrijke indicatoren. Zo vertoont het consumentenvertrouwen de afgelopen maanden een stijgende lijn, voornamelijk omdat de economische situatie voor de komende 12 maanden positiever wordt ingeschat. Een goed consumentenvertrouwen is essentieel om het klusgedrag en de verhuisgeneigdheid te stimuleren.