De Slimste Woning van Nederland is -net als de Slimste Stand van Nederland- een initiatief van de stichting Smart Homes, die zich presenteert als 'het nationale kenniscentrum voor domotica en slim wonen'. Voornaamste doel van de modelwoning, die momenteel in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart staat en de stand die op verschillende beurzen te zien is, is bezoekers laten beleven wat woningautomatisering kan betekenen met het oog op wooncomfort en (mantel)zorg.
Hoewel ook particulieren welkom zijn in de modelwoning, hoopt Smart Homes vooral professionals te interesseren voor de vele mogelijkheden op het gebied van domotica. De beursstand, die samen met Entron Nederland is ontwikkeld, wordt ingezet op verschillende consumentenbeurzen. Daarin wordt domotica op iets kleinere schaal gepresenteerd.
Woningautomatisering anno 2006 dient twee voorname doelen. Het maakt enerzijds luxueus en comfortabel wonen mogelijk, anderzijds geeft het tal van mogelijkheden voor levensloopbestendig wonen. Ouderen kunnen dankzij domoticatoepassingen langer zelfstandig blijven wonen, terwijl jongere bewoners domotica meer vereenzelvigen met comfortabel wonen.
Een videoverbinding met de voordeur zodat je vanuit alle vertrekken in het huis kunt zien wie er voor de deur staat, en de deur desgewenst vanaf iedere plek in huis kunt openen, kan als luxe worden gezien, maar voor de meer hulpbehoevende bewoner is het een praktisch hulpmiddel omdat hij of zij bijvoorbeeld moeilijk ter been is. Hetzelfde geldt voor zonwering die automatisch naar beneden komt als de zon begint te schijnen en gordijnen die op een vooraf ingestelde tijd sluiten. Dergelijke toepassingen maken een woning geschikt voor alle doelgroepen.

Huis van toekomst
Aan het eind van de vorige eeuw was het Chriet Titulaer die met zijn Huis van de Toekomst domotica bij het grote publiek onder de aandacht bracht. Een keukencomputer en koelkast die zelf boodschappen doen, een chip in de afvalcontainer die bij een 'volle bak' een seintje stuurt naar de vuilophaaldienst en een glazen dak dat met behulp van een computer met spraakherkenning opent als de bewoner 'dak open' zegt. Zelfs een toiletpot die de urine van de bewoner analyseert en de gegevens direct doorstuurt naar de huisarts.
Het initiatief leverde veel publiciteit op, maar werd vooral als overdreven luxe en te kostbaar gezien. Het grote verschil met de Slimste Woning van Nederland schuilt volgens de stichting Smart Homes in de functionelere inzet en de combinaties van apparatuur. Minder hoogdravend en meer aanleunend tegen de echte behoeftes van (toekomstige) bewoners.
De koppelingen van apparaten aan computers en aan elkaar maakt domotica ook erg flexibel. Bewoners kunnen zelf bepalen in welke mate hun woning geautomatiseerd is. Van heel beperkt tot een bijna volledig geautomatiseerde woonomgeving.

Ouderen
De Slimste Woning is een modelwoning die al enige tijd door Nederland reist. Sinds begin oktober staat de woning in Amsterdam, in stadsdeel Slotervaart op het terrein van woonzorgcomplex De Drie Hoven. De koppeling aan het woonzorgcomplex is niet toevallig. Domotica en ouderenzorg zijn nauw aan elkaar verbonden omdat woningautomatisering zorginstellingen veel mogelijkheden biedt om 'zorg op afstand' te bieden.
Smart Homes erkent het belang van domotica voor ouderen en de mogelijkheden die de zorgsector er door heeft. Een deel van de toepassingen vindt zelfs zijn oorsprong in de zorg. Maar de stichting maakt zich ook sterk om het imago dat domotica 'alleen maar iets voor ouderen zou zijn', te veranderen. "Het is voor alle leeftijden en maakt woningen daarmee geschikt voor veel doelgroepen", aldus de stichting.
Mede om die boodschap uit te dragen is dit jaar de Slimste Stand van Nederland in het leven geroepen. Een beursstand waar de bezoeker in de eet- en zitkamer, de slaapkamer, de werkkamer en de entree kennis kan maken met domoticamogelijkheden.

Enkele slimme toepassingen
De moderne snufjes in de Slimste Woning en Stand van Nederland beginnen al bij de voordeur. Net als de autoportieren is die tegenwoordig op afstand te bedienen en een fysieke sleutel hebben we al niet meer nodig; een tag (sleutelhanger) volstaat. Zodra de sensor de tag herkent gaat de deur open. Naast de voordeur zit de zogeheten Home Delivery Box. Een (gekoeld) opbergsysteem voor boodschappen. Als de boodschappen (besteld via internet of telefoon) worden bezorgd, kan de bezorger via een doorgekregen code deze box openen en de boodschappen achterlaten. De bewoner hoeft niet thuis te blijven of naar de deur te komen om de spullen in ontvangst te nemen.
Eenmaal binnen schakelt de bewoner het alarm uit en geeft hij op een paneel aan welke leefstijl hij of zij wil: gezellig thuis zijn, televisie kijken, werken, slapen of aanwezigheid simuleren tijdens vakantie. Bij iedere keuze hoort een vooraf ingesteld scenario van voorgeprogrammeerde acties. De televisie gaat aan, net als de verwarming, bepaalde verlichting gaat aan of uit, gordijnen gaan open of dicht.
Ook in de woonkamer bevindt zich een bedieningspaneel waarmee voordeur, verlichting, gordijnen, zonwering en beamer en projectiescherm bediend kunnen worden.
In de andere ruimtes zijn eveeneens technische hoogstandjes aangebracht die het wooncomfort verbeteren. Zoals de kranen die zijn uitgevoerd met infrarood bediening. Geen knoppen of hendel, de handen voor de sensor en de kraan springt aan. De badkamer is uitgerust met veilige anti-sliptegels en een zogeheten overstroomsensor. Het toilet is uitgevoerd met automatisache bidetfunctie, waarvan de hoeveelheid water en temperatuur instelbaar zijn.

Veiligheid
Behalve gemak staat veiligheid ook centraal bij de toepassingen van woningautomatisering. Niet alleen als het gaat om inbraakbeveiliging, maar ook op het gebied van aangepast wonen voor ouderen of minder validen. Zo kan de bewoner vanuit iedere ruimte een alarm activeren en aangeven dat hij of zij hulp nodig heeft. Ook kan met een druk op de knop (video)contact gelegd worden met een arts of andere hulpverlener of met een familielid (mantelzorg).
Daarnaast beschikt de modelwoning over valdetectoren, rookmelders en een draadloze drukmat waarmee (in)activiteit te meten is.

Energieverbruik
Het ligt voor de hand te denken dat door toepassing van domotica het energieverbruik in een woning zal stijgen. Volgens Smart Homes is dat niet het geval. Enerzijds omdat automatische bediening van gordijnen, verlichting, verwarming en zonwering veel energie kan besparen, anderzijds omdat de Slimste Woning van Nederland is uitgerust met bijvoorbeeld zonnecollectoren een zonneboiler en gebruik maakt van windenergie.

Stichting Smart Homes De stichting Smart Homes wil fungeren als aanspreekpunt voor professionals, overheden, dienstverleners en individuele woonconsumenten op het gebied van domotica en slim wonen. 'We brengen vraag en aanbod samen en willen met aanbieders komen tot standaardisaties', zegt directeur Corien van Berlo. 'We verzamelen kennis en proberen deze over te dragen. Met behulp van projecten als de Slimste Woning en de Slimste Stand van Nederland, maar ook door seminars en congressen." Eind november werd voor het eerst de Nationale Dag Domotica & Slim Wonen gehouden in het Evoluon in Eindhoven. Voor meer informatie over de Slimste Woning en de Slimste Stand van Nederland en andere activiteiten van de stichting: www.smart-homes.nl Zelf een kijkje nemen? Wilt u als ondernemer zelf een kijkje nemen in De Slimste Woning om te zien wat domotica kan betekenen voor uw bedrijf of vakgebied? Neem dan contact op met de stichting Smart Homes; tel. (0497) 51 85 42 of mail naar info@smart-homes.nl De Slimste Stand is te zien op verschillende beurzen. 9 t/m 12 november Huis en Appartement Ahoy Rotterdam 2 t/m 4 maart 2007 Huis & Tuin Evenementenhal Rijswijk 16 t/m 18 maart 2007 Second Home Jaarbeurs Utrecht