In de afgelopen jaren heeft de snelle opwarming van de aarde meer hittegolven en extreme temperaturen veroorzaakt. "Alleen al in Europa zijn hittegolven minstens vijf keer zo waarschijnlijk", stelde Damian Carrington, milieu-redacteur in The Guardian afgelopen zomer. Hittegolftemperaturen zijn ongeveer 4°C warmer dan een eeuw geleden, zeggen wetenschappers In de recente maand maart lag de gemiddelde temperatuur bijna twee graden Celsius boven het gemiddelde van 1981-2010, volgens de Copernicus Climate Change Service van de EU. Zijn de gebouwen in Europa klaar om de inwoners te beschermen tegen deze extreme hitte? Zo ja, zal dat dan op een kosten- en vooral energie-efficiënte manier gebeuren?

Eenvoudig maar doeltreffend
Zonwering is de term die wordt gebruikt om de externe- en interne systemen te identificeren die oververhitting voorkomen door de hoeveelheid warmte en licht van de zon die door ramen en glazen gevels binnendringt te regelen. Het mechanisme van zonwering is zo oud als de oude Egyptische, Islamitische en Perzische culturen. In de loop der jaren zijn er vele innovatieve zonweringsoplossingen (zoals jaloezieën, zonneschermen en screens) ontwikkeld, en de vernieuwers hebben een volwassen zonweringsindustrie opgebouwd die vandaag de dag honderdduizenden mensen over de hele wereld aan het werk houdt. Alleen al in Europa werken ongeveer 400.000 mensen in de zonweringsindustrie. Deze gespecialiseerde productie-industrie, die naast de bouwsector opereert, bestaat uit vele wereldwijde spelers op het gebied van hoogtechnologische stoffen, gemotoriseerde besturingen en domotica tot producenten van het eindproduct zelf, om er maar een paar te noemen.

De impact van warmte
Om de directe impact op de warmte- en lichttransmissie te berekenen hebben de belangrijkste spelers in de zonweringsindustrie samen met ES-SO een gedetailleerde database en een berekeningsmodel ontwikkeld, genaamd ES-SDA. De Europese database bestaat uit gevalideerde en collegiaal getoetste gegevens over zonwering volgens de CEN/ISO-normen. De tool helpt de zonweringsexperts om de bouwsector nauwkeurig te adviseren over de juiste keuze van geautomatiseerde zonwering en de impact op het binnenklimaat van het toekomstige gebouw. De tool kan gevallen zoals een flat in een oud verbouwd kantoorgebouw in Noord-Londen vermijden, waar de bedrijfstemperaturen tijdens een warme septembermaand maar liefst op kunnen lopen tot 47,5°C zonder enige zonwering. Door het gebruik van zonwering (jaloezieën en screens) zou dit gereduceerd zijn tot een meer aanvaardbare 28°C.

Voorkomen is beter dan genezen
Geautomatiseerde zonweringssystemen voorkomen dat ruimtes opwarmen; ze vermijden de noodzaak van kunstmatige koeling, waardoor het energieverbruik wordt beperkt en dragen bij aan een groter comfort in alle weersomstandigheden. De hoeveelheid energie die wereldwijd wordt gebruikt om gebouwen te koelen, is echter sinds het jaar 2000 verdubbeld en zonder efficiëntiewinst zou zelfs dit niveau tegen 2050 weer kunnen verdrievoudigen. Tegen welke prijs? Hogere energierekeningen? Of nog erger, het niet bereiken van onze klimaatdoelstellingen?

Bij regelmatige hittegolven en extreme temperaturen zal zonwering een essentieel element zijn om te voorkomen dat gebouwen op een energie-efficiënte manier oververhit raken. ES-SO wil de positieve impact van slimme oplossingen voor zonwering op het beheer van het binnenklimaat bevorderen en zo de ambitieuze beloftes van de EU op het gebied van energie-efficiëntie ondersteunen. Volgens een studie van ES-SO in 2015, kan zonwering 22% energiebesparing opleveren en de CO2-uitstoot van gebouwen in Europa met 137 Mt per jaar verminderen.