De leegstand van winkelpanden neemt weer toe, zo blijkt uit cijfers van Locatus. Ruim zeven procent van de winkelpanden staat nu leeg. Nederland telt ruim 90.000 winkels. Helaas sloten in 2019 meer dan 2.700 winkels hun deuren, het hoogste aantal sinds 2004 en ruim 40 procent meer dan in 2018. Oorzaken zijn faillissementen en winkelketens die kritisch kijken naar de winkelvoorraad. Met afstand het grootste aandeel sluitingen kwam echter van zelfstandigen. De transformatie en ombouw van winkels naar horeca, woningen of kantoren stagneert, dus is het te verwachten dat de leegstand verder zal oplopen.
Net als Locatus maakt ook Rabobank zich steeds meer zorgen omdat veel te weinig winkeliers echt in actie willen of kunnen komen om zaken te veranderen. Zeker voor zelfstandige retailers zijn de uitdagingen groot en worden ze steeds groter. De concurrentie neemt toe en de relevantie van veel winkels en formules neemt qua bereik en aanbod af. Er is sprake van drie aspecten: Druk op omzet en marge en stijgende kosten; veel winkels en winkelgebieden zijn gewoon niet relevant genoeg; en digitalisering is ver beneden de maat, ‘mobile first’ is de norm.
Het inspelen op de nieuwe werkelijkheid is cruciaal en niet iedereen is daar even succesvol in. Deze trend zal naar onze verwachting verder doorzetten, met name in het geval van winkels en winkelketens zonder onderscheidende propositie.
2020 is slecht begonnen in Nederland. Het faillissement van Didi en het sluiten van de fysieke winkels van Promiss en Steps toont aan dat ook het huidige positieve economische klimaat weinig bescherming biedt tegen faillissementen. Daarbij wijkt FNG, de moeder van Promiss en Steps, maar ook van Claudia Sträter en Miss Etam, nu af van een bedrijfsstrategie die tot op heden steeds gericht was op de combinatie van stenen én digitale winkels. Gelukkig zijn er ook voorbeelden van winkelketens en formules die groeien. Okay Fashion & Jeans, Hornbach en SchoenenZaken zijn aansprekende voorbeelden van de afgelopen maanden.

Jos Voss, sectorspecialist Retail bij Rabobank Nederland