Zonder VR doe je niet meer mee
 
Retail in de toekomst
De moderne keukenretail bestaat dit jaar 35 jaar. Het is daarom een prima moment om vooruit te kijken: hoe zien de keuken en de keukenretail eruit over 15 jaar? Zijn er dan nog keukenwinkels? Hebben die nog zoveel keukenopstellingen? En verkopen zij nog keukenapparatuur? Met retailers en leveranciers kijken we vooruit naar 2032.
 
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog ontstaat op keukengebied aan producentenzijde al een schaalvergroting. Tot dan toe werden keukens vooral door een timmerman vervaardigd, maar geleidelijk ontstaat de massaproductie van keukenmeubilair. Eind jaren ’70 heeft dat ook gevolgen voor de Nederlandse retail. Kleine en middelgrote retailers zoeken elkaar voor het eerst op binnen een overleg, onder de naam ANVK. Ben Mandemakers is inmiddels in een schuur gestart met zijn eigen bedrijf.
In 1982 -35 jaar geleden- komt het tot een definitieve doorbraak. Het aantal outlets voor keukens in ons land wordt dan geschat op duizend. Vanuit het Duitse vakblad ‘Die Moderne Küchen’ ontstaat een Nederlandse editie ‘De Moderne Keuken’. Die naam wordt geactualiseerd naar ‘Keuken & -Interieur Magazine’ (KIM), omdat het een vakblad is met nieuws, specifiek voor de Nederlandse markt. Er vindt in dat jaar 1982 in ons land een uitbouw plaats van de eerste keukenzaken-keten Hans Verkerk Keukens, dat is voortgekomen uit een timmerbedrijfje en doe-het-zelf-winkeltje in Ter Aar. Janssen Keukens Wijchen, Klomp Keukens, Langen Keukens (Boxmeer/Sambeek), Keukenstudio Voorschoten, Veltkamp Keukenmontage, De Lange Keukens (Ommen); zij hebben allen 1982 als startjaar. Toch wel een opvallend moment, want in de bouw gaat het dan niet zo goed vanwege de hoge hypotheekrente van 12 procent. Een lokale krant kijkt terug: “We schrijven 1982. De bouwsector ligt op zijn gat. Ook de jonge Dick de Lange die als verkoper bij een bouwmaterialenhandel werkt, komt op straat te staan. Hij neemt hij zelf het heft in handen en opent met zijn vrouw Gery een keuken- en badkamerspeciaalzaak aan de Zwolseweg in Ommen. Dat was echt gewaagd. Maar de zaken gingen goed en al snel groeiden ze uit hun jasje.”
Producent Bruynzeel Keukens wordt in dat jaar verzelfstandigd. Retailorganisatie Der Kreis verschijnt eind jaren ‘80 in ons land, maar presenteert in het jaar 1982 alvast haar eerste exclusieve keukenlijn K1 bij onze oosterburen. Daar is twee jaar daarvoor ook MHK opgericht, als Musterhaus Küchen Verbundgruppe. Tegelijkertijd zien we dat familiebedrijfjes overgaan tot overnemen van andere vestigingen. Nieuwe ketens ontstaan zoals Grandorama, Almanova en vanaf omstreeks 1990 de ketens van Ben Mandemakers.

Keukenapparatuur
Inmiddels zijn we 35 jaar verder en zijn net als in de beginjaren ‘80 herstellend van een bouwcrisis. Het wordt daarom tijd om naar de toekomst te kijken. Laten we met elkaar eens de bril van een futuroloog opzetten. Wat staat ons te wachten in de komende 15 jaar? Zijn er dan nog keukenwinkels? Hebben die nog zoveel keukenopstellingen? En verkopen zij nog keukenapparatuur?
Laten we eens met die laatste vraag beginnen: Hoe zal de positie van de apparatuurmerken binnen de retail zijn in de toekomst? Laten we een aantal scenario’s op een rijtje zetten.
• De keukendesigners met topmerken zullen hun marge voldoende weten te halen uit hun luxe keukens en keukenontwerpen. Daarbinnen plannen zij ook de geavanceerde A-merk apparatuur en smart home-concepten; en zij kiezen daarbij zelf de merken die daar het best bij aansluiten.
• Andere retailers zullen keukens, apparatuur en ook werkbladen tot een totaalpakket vanuit één toeleverancier afnemen. Zoals bij Schüller werd verwacht tijdens de recente Küchenmeile: “Keukenfabrikanten gaan in toenemende mate apparaten meeverkopen binnen hun keukens. Zij kunnen heel eenvoudig 10.000 apparaten bij een producent bestellen om ze vervolgens met hun keukenkasten via de retailer bij de consument af te leveren.” Deels zijn dat B-merken, afkomstig van grote apparatenconcerns, maar deels ook A-merken, zoals we in de showroom van Nobilia in Verl (D) zien.
• Afhankelijk van de invloed van producenten of retail, zullen er tevens steeds meer showrooms komen met één of een beperkt aantal apparatuurmerken. Producenten kiezen voor een zeer selecte distributie via ‘partners’ en select-dealers, waarin niet alleen hun producten in de showrooms worden getoond maar ook daadwerkelijk verkocht.
• Anderzijds zullen retailers, vanwege te geringe marges en/of concurrerende prijzen vanuit online-aanbieders, hun showrooms ter beschikking van bepaalde merken willen stellen, maar dan wel tegen betaling. Ze willen best een A-merk promoten, maar daar moet wel een vergoeding tegenover staan; want de marges op apparatuur zijn anders te laag.
• Tegelijkertijd proberen inkooporganisaties hun leden te verleiden -of te pushen- om een groter gedeelte van hun apparatuur uit het kernassortiment van die organisatie te kiezen. Dat kan door middel van franchise-eisen en bonussystemen, maar ook door de ontwerp- en bestelsystemen te vereenvoudigen voor producten uit het kernassortiment.

Door elkaar geschud
Maar dan de kernvraag: zullen er over 15 jaar nog wel zelfstandige keukenzaken bestaan? Daarover is bijna iedereen in de branche het wel eens. Zoals Peter Dijk van KüchenTreff het omschrijft: “Ook over 15 jaar zullen er nog zelfstandige keukenzaken zijn. Maar wat de retail betreft, kan het wel zo zijn dat alles door elkaar wordt geschud. De formules die nu klein zijn, kunnen in de toekomst juist de grootsten zijn en andersom. Consumenten zullen meer gaan voor ‘gevoel’ en voor winkels die echt functioneren en je als consument niet ‘het mes op de keel’ zetten. Ook de retailers zien dat dit werkt en dat ze zich daar erg prettig bij voelen: gewoon op een ontspannen manier open vragen stellen. Mensen zijn toe aan nieuwe werkwijzen in plaats van de traditionele franchise.”
Er zullen natuurlijk nieuwe formules gaan ontstaan. Bekende spelers uit 1982, zoals Hans Verkerk Keukens, zijn al jaren uit de markt verdwenen. Maar tevens zullen nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan. Ook vanuit verschillende branches. De keuken- en badkamerbranche hebben elkaar inmiddels al gevonden. De meubel- en keukenbranches hebben ook al toenadering gezocht, zoals we al zien binnen de diverse divisies van De Mandemakers Groep en nu bijvoorbeeld ook bij Trendhopper. We kunnen ervan uit gaan dat dit nog maar het begin is. Bedrijven uit de keukenbranche en elektroretail zullen elkaar opzoeken. Het komt tot een wereld van het totale wonen, zowel online als in de showroom.

Cor Molenaar
Er is in deze tijd van online oriënteren en kopen nog steeds een belangrijke rol voor de keukenspecialist, zegt ook prof. dr. Cor Molenaar, dé deskundige op dit gebied. “Het gaat in z’n algemeenheid niet goed met de retail. In grote steden zie je steeds minder speelgoed- en modezaken in de stad, elektronicazaken zie je sowieso in de binnensteden nauwelijks meer. En wat komt er in de plaats van die lege plekken? Orthopedische winkels, kapperszaken, telefoonwinkels.”
Maar het kopen van een keuken valt volgens hem onder ‘doelaankopen’, waar je je als consument heel goed op moet oriënteren. “In de keukenbranche zie je dat het aankoopproces wezenlijk veranderd is, maar het besluitvormingsproces is dat niet. Je gaat oriënteren op internet, prijzen vergelijken en als je een beeld hebt van wat je wilt, ga je naar de keukenspecialist en laat je je verder voorlichten en laat je een ontwerp maken. Mensen willen zo’n belangrijke aankoop toch eerst zien, aanraken. Internet speelt hier vooral in het voortraject een steeds belangrijker rol, maar kopen komt nog steeds aan op goed advies van de specialist. Als het gaat om specialistische aankopen, is het eindresultaat nog steeds bijna altijd fysiek kopen. De invloed van internet zit vooral in de oriëntatiefase.
Winkels moeten echter opnieuw kijken naar hun ‘added value’. Als dat niet gebeurt, dan verdwijnen ze. Zo simpel is het leven. Hoe kun je je als winkel nog onderscheiden en ervoor zorgen dat consumenten blijven komen? Door integratie met internet in de winkel. Als ik in een winkel ben en ik krijg een 3-dimensionele presentatie van hoe mijn keuken eruit gaat zien, dat werkt.” (Zie voor het volledige interview met Cor Molenaar de november-editie.)

Virtual reality
“Maar die showroom van de toekomst zal om te blijven bestaan wel op een moderne manier moeten werken”, waarschuwt Peter Dijk van KüchenTreff, “zodat je met één of een paar opstellingen en bijvoorbeeld een gedigitaliseerde plan-tafel keukenontwerpen kunnen samenstellen. We zullen immers deels de richting van vitual reality opgaan.”
Over die ontwikkeling van virtual reality spreken we ook met Roald Hertog van Compusoft in het nieuwe pand te Apeldoorn. “In de toekomst zullen er door gebruik van virtual reality-technieken minder grote showrooms met ook minder opstellingen nodig zijn”, zo verwacht hij. “Door deze VR-technieken met laptop en VR-bril ben je als retailer veel flexibeler. Je kunt met één VR-opstelling 20 tot 30 keukenopstellingen laten zien. Dat geeft een enorme besparing aan ruimte en investeringen. En die ontwikkelingen zullen in de komende 15 jaar steeds verder gaan. Dan spreken we bijvoorbeeld over verder ontwikkelde augmented reality (AR), waar digitaal elementen aan een beeld worden toegevoegd. Ongetwijfeld volgen in de toekomst ook toegevoegde aspecten als geuren en geluiden. Je hebt immers nu al 4D bioscopen waar je een shot van de zee ziet en tegelijkertijd de golven voelt en zeelucht ruikt. Want ook geuren zullen ook belangrijk worden in het verkoopproces.”

Tendensen
Er zijn volgens Compusoft twee tendensen in de VR-markt. “Enerzijds grafisch, met HD-films en snelle youtube streaming; omdat mensen met minder geen genoegen meer nemen. VR ondersteunt dat. Anderzijds de online ontwikkelingen, aangezien in alle verkoopkanalen de verkoop steeds meer online gebeurt. Het beslismoment van de consument verschuift naar voren. Hij besluit naar aanleiding van het bezoeken van websites naar welke retailer hij zal gaan. Vroeger hadden we het over de shoppende klant, maar in de toekomst zal die consument nog maar naar één of twee showrooms gaan. Maar het kan ook zijn, dat de consument niet meer naar de showroom wil komen en dat hij of zij verwacht dat de verkoper met die VR-technieken naar de woning van de consument komt.”
De ontwikkelingen zullen ons nog verrassen, aldus Roald Hertog. In de jaren ‘90 schreef zijn vader, Raymond Hertog, een boek ‘Internet verandert de wereld’. “Hij moest lang praten met de uitgever om dat denkbeeld te verdedigen. We weten nu dan de werkelijkheid nog veel ingrijpender is. De rol van de showroom zal veel meer het ontvangen van de consument zijn en hem of haar met VR-technieken de ontwerpen te presenteren. Die showroom zal dan ook meer op afspraak werken en hoeft niet permanent bemand te zijn. Dat stelt wel grote eisen aan de retailer: deskundigheid en een visie voor VR. Anders wordt de retailer links en rechts door marktpartijen als IKEA ingehaald. Zonder die technieken doe je straks niet meer mee.”
 
 
◀ Terug Delen
 
Categorie: Keukenontwerpers
 
Gerelateerde bedrijven
Relevante publicaties