Energiezuinig én comfortabel
 
Harm Valk, Nieman Groep
Als senior adviseur bij Nieman Raadgevende Ingenieurs geeft Harm Valk al jaren advies aan anderen over onder meer energie en duurzaamheid. Drie jaar geleden kreeg hij de kans zelf een huis te bouwen. Een mooie gelegenheid om veel van wat hij al jaren aan anderen overbrengt dit keer voor zichzelf in de praktijk toe te passen.
 
‘Practice what you preach’ was voor Harm Valk nog nooit zo toepasselijk: zelf geconfronteerd te worden met de praktische begrenzingen waar je soms tegenaan loopt. Keuzes maken, compromissen sluiten. Het doel was vanaf het begin: een bijna-energieneutraal, maar vooral fijn en mooi huis bouwen. “We wilden geen concessies doen aan dingen als ventilatiemogelijkheden en daglichttoetreding. Comfortabel wonen staat voor ons voorop.”

ZEN-programma
“Als je duurzaam verengt tot enkel energiezuinig, dan is het afwachten hoe prettig het wonen gaat zijn.” Hij geeft een voorbeeld: “Hoe kleiner de ramen, hoe makkelijker het is om een huis energieneutraal te krijgen. Maar dat wilden wij absoluut niet.” Inmiddels hebben Harm en Yvonne Valk een fraaie én zeer energiezuinige woning staan in Borne. “Het ZEN-programma van het Lente-Akkoord, een samenwerkingsverband van onder meer Neprom en Bouwend Nederland, geeft goed weer waar het om gaat. ZEN staat voor Zeer Energiezuinige Nieuwbouw, maar ook voor zen, je een beetje lekker voelen in huis. Het is een reactie op het beleidsvoornemen van het ministerie om energieneutraliteit in 2020 verplicht te stellen. Dat wordt door allerlei betrokken partijen goed opgepakt, maar wel op een manier die én energiezuinig is, maar ook het woongenot niet te veel beperkt. Dat spreekt ons aan.”

Gaskoken
“Zijn wij energieneutraal? Mijn EPC is negatief, maar we hebben wel een gasketel. Dat lijkt niet te passen in een duurzaam concept, maar was één van de keuzes die we hebben gemaakt. Wij willen graag op gas koken. Qua duurzaamheid zit er bovendien een verhaal aan gas. Als je een woning hebt met alleen een elektrische aansluiting (‘all-electric’) is het niet per definitie zo dat je minder CO2 uitstoot realiseert. Integendeel. Afhankelijk van de installatie en het praktijkrendement van bijvoorbeeld de warmtepomp kan het zelfs meer CO2 uitstoot opleveren, daar heb ik mee gerekend. Met een goed gasconcept -daarom zit er hier ook een buffervat tussen, gecombineerd met zonnecollectoren voor warm water, een bijzondere combinatie- stoot ik nu inderdaad minder CO2 uit dan met een doorsnee all-electric oplossing. Dat komt omdat de Nederlandse energievoorziening voor een veel te groot deel op kolen loopt. En met kolenstroom stoot de centrale heel veel CO2 uit. Dan kun je natuurlijk denken: maar je hebt toch ook een dak vol zonnepanelen, dan is een ‘all-electric’ concept toch beter? Maar op het moment dat je die warmte nodig hebt, heb je bijvoorbeeld zogenaamde windstille winternachten. Dan schijnt de zon niet en heb je dus geen duurzame energie. Dan staat gewoon die kolencentrale voor ons te verbranden en is de CO2 uitstoot groter dan je denkt.” Toch heeft Harm Valk op zijn huis ook een dakvlak vol zonnepanelen. “De elektriciteit die we daardoor over houden? Die stoppen we in de auto.” Of de woning ook in de lange toekomst op gas gestookt wordt, hangt volgens hem af van de ontwikkeling van groen gas en van de toekomstige levering naar woningen. In dat denken zit de laatste tijd veel verandering. De woning is voorbereid op een andere warmtebron, onder andere doordat is uitgegaan van laag-temperatuur verwarming.”

Zonwering
Bij het maken van keuzes werd gekeken naar het grotere plaatje. Duurzaam leven gaat immers niet alleen om wonen, maar om de vraag: wat stoten wij als huishouden uit? Hoe krijg ik dat effectief lager? Op de oprit staat een ‘stekkerauto’. De overtollige energie die met de woning opgewekt wordt, kunnen de bewoners deels hier inzetten.
“Energiezuinig wonen begint met een heel goede, thermische schil. Goed isoleren -een dik pakket, liefst dikker dan moet- en niet bang zijn voor luchtdicht bouwen. Dat is een voorwaarde voor goede isolatie. Om je woning goed te ventileren zijn weer andere voorzieningen.” Er is gekozen voor driebladig ‘triple’ glas, waardoor de warmte optimaal binnen blijft. Dankzij goede gemetalliseerde zonwering blijft de warmte in de zomer eveneens buiten. “Bij energiezuinige huizen is dat een groter issue dan het binnenhouden van de warmte”, aldus Valk. In plaats van vloerverwarming is er bewust gekozen voor verwarming met convectoren, die snel hun warmte afgeven.

Ventilatie
Door middel van gebalanceerde ventilatie in het hele huis wordt de woning constant voorzien van frisse lucht. Ventilatieroosters boven de ramen zijn daarbij niet meer nodig. “Wij hebben bovendien een knip gemaakt tussen wonen en slapen, die zitten op twee zones op het ventilatiesysteem, waardoor er per ruimte alleen geventileerd wordt als het nodig is. Overdag vooral in het woongedeelte, ’s nachts vooral in de slaapkamers.” In normaal geventileerde huizen is met name de lucht in slaapkamers vaak slecht. “Er vindt vaak weinig luchtverversing plaats. De roosters of het raam moeten open en mogen niet belemmerd zijn. Gesloten gordijnen zijn een voorbeeld van zo’n belemmering. Een oplossing kan dan een gebalanceerd ventilatiesysteem zijn.” CO2-sensoren meten het CO2-gehalte, een belangrijke maat voor de luchtkwaliteit, op meer plaatsen in huis. Het systeem is zelfsturend op basis van de CO2-sensoren en de vochtigheid in de badkamer. “Het idee daarachter is dat er constant voldoende verse lucht in huis is, zonder dat we er over hoeven na te denken.”

Oriëntatie
Ook de oriëntatie van de woning is van groot belang. Noord-zuid is optimaal. “Onze woning heeft een oost-west ligging, vanwege onder meer de ligging aan het Beekpark. Daarop heeft de architect een schuin dak op het zuiden bedacht, waardoor we toch de maximale opbrengst halen uit ons Solar Powerdak.” Bij dat Solar Powerdak zijn de zonnepanelen prefab geïntegreerd in het dak; een perfecte oplossing om zonnepanelen in te zetten op een esthetisch verantwoorde manier.
En verder? Overal led-lampen, linoleum als duurzame vloerbekleding op de bovenverdieping, veel groen in de tuin, zodat het water goed weg kan. En een woning gebouwd in kalkzandsteen, wat een goed duurzaamheidsprofiel heeft. “De aannemer was daar op voorhand wat huiverig voor, maar het heeft heel goed uitgepakt.” Eén ding maakt de woning van Harm en Yvonne Valk in elk geval echt duidelijk: “Energiezuinig en comfortabel wonen in een eigentijdse woning gaan prima hand in hand.”
 
 
◀ Terug Delen
 
WTM• Woon Trend Magazine | 2017 - februari | Pagina(s) 12,13,15
 
Gerelateerde bedrijven
Relevante publicaties
Uw mening
U heeft al eerder aan de huidige stemming(en) deelgenomen.
 
Klik hieronder om de resultaten van de laatst gehouden stemmingen te bekijken