In de afgelopen maanden heb ik een aantal keren met organisaties gewerkt om te helpen bij het opzetten van een retailformule. Daarbij wilde men eigenlijk franchise. Vanwege de gevoeligheden bij de betrokken ondernemers mocht dit echter niet zo genoemd worden!
Wat is dat toch, die weerstand tegen franchise? Waarom hebben zelfstandige ondernemers zo'n aversie tegen deze vorm van ondernemen. Waarom lijden veel organisaties van zelfstandigen zo'n noodlijdend bestaan en zijn inkoopcombinaties zo machteloos? Omdat ondernemers vooral zelfstandig willen zijn, alleen de voordelen van samenwerking willen plukken maar niet de verplichtingen? Waarom denken zelfstandige ondernemers nog steeds dat zij sterker, slimmer, beter zijn dan de ketens. Waarom geloven zij nog steeds zo krampachtig in het charisma van de zelfstandige ondernemer?
Mijns inziens een illusie! De macht is aan de ketens. Zelfstandigen worden steeds meer gemarginaliseerd. Ze hebben de kostennadelen van het klein zijn, de kwetsbaarheid én de gebrekkige marktmacht. Ze hebben niet de kracht van een écht merk achter zich en moeten het dus winnen met de loyaliteit van hun klanten. Maar loyaliteit is gebrek aan beter!
Consumentengedrag wordt gedreven door geld en tijd. Van beide heeft iedereen altijd te weinig. Mensen hebben meer wensen dan centen, mensen moeten altijd afwegen waar ze hun schaarse tijd in stoppen. Winkelen is soms een plezier, maar vaak een 'must'! Daarom zijn vertrouwen en transparantie zo belangrijk: je weet, je ziet wat je aan het merk, aan het winkelmerk hebt. Je hebt de ervaring dat klachten opgelost worden, dat de prijzen overal en voor iedereen gelijk zijn, en dat een grote organisatie achter de producten staat. Je hoeft niet meer uit te zoeken of je er goed behandeld wordt! Dat bespaart tijd én geld.
Zijn er dan geen goede zelfstandige winkeliers? Jazeker. Je vindt ze overal in het gehele land. Maar als ze echt goed zijn groeien ze, worden ze groter. En worden ze zelf een keten. Of ze worden ouder, vermoeider en minder scherp en dan zie je ze geleidelijk aan wegzakken. Bij franchiseformules heb je dan het voordeel dat de organisatie zodanig hecht aan de locatie dat ze voor opvolging zorgen, en dus de winkel scherp en actueel houden.
De uitdrukking 'beter kleine baas dan grote knecht' is misschien voor velen best nog waar. Maar kost ook onnodige stress en zorgt zelden voor continue welvaart op langere termijn!