Het zal niemand ontgaan zijn. Per 1 januari 2006 is de Energie Prestatie Norm (EPN) voor woningbouw aangescherpt van 1.0 naar 0.8. In de praktijk betekent dit dat we er met alleen de isolatie van de woning niet komen. De overheid stuurt aan op een meer geïntegreerde aanpak waarbij ook andere zaken worden meegenomen zoals een hoge rendementsketel, zonne-energie en zonwering. Daarnaast is er steeds meer aandacht voor een gezond leefklimaat en komen er allerlei ventilatiesystemen op de markt.
Een eerste stap voor het behalen van een lage Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) is volgens SenterNovem, het kenniscentrum op het gebied van innovatie, energie, klimaat, milieu en leefomgeving,een goed basisontwerp van het huis. Een van de uitgangspunten die gehanteerd wordt is zorgeoriënteerd ontwerpen. Voor de EPC is een noord-zuid oriëntatie met de woonkamer op het zuiden het meest gunstig. Het verschil ten opzichte van een oost-west oriëntatie bedraagt volgens het kenniscentrum in de EPC circa 0.03. Voorwaarde is dat er aandacht wordt besteed aan het binnenklimaat in de zomerperiode, onder andere door zonwering en overstekken aan het huis. Het toepassen van buitenzonwering geeft volgens SenterNovem een EPC-verbetering van circa 0.02 tot 0.04.

Zonnewarmte
In de winter levert de zon juist een energiewinst op. Door een goede afstemming van de binnenkomende zonnewarmte en het beperken van de warmteverliezen via transmissie, is een sterke reductie op het energieverbruik voor verwarming te realiseren. Op deze manier kunnen we het stookseizoen verkorten. Bij een goed geïsoleerde woning bestaat in het voorjaar en najaar alleen wel de kans op oververhitting. Zonwering is daarom niet een product voor alleen maar de zomer.
De hoeveelheid binnenkomende zonnewarmte is afhankelijk van een aantal factoren. Ten eerste natuurlijk de oriëntatie van het pand. Zon-georiënteerde zuid, zuidoost en zuidwest gevels zijn het gunstigst qua zonneopbrengst. Daarnaast is de hellingshoek van belang. Naar de zon gerichte schuine vlakken zijn namelijk gunstiger dan verticaal geplaatste ramen. Ook de ZTW-waarde (Zon Toetreding Woningen) speelt een belangrijke rol. Dit is de verhouding tussen de doorgelaten zonnestraling door een raamvlak en de op het raam vallende zonnestraling. Hoe hoger de ZTA (Zontoetredingsfactor) hoe meer zonnewarmte het huis binnenkomt in de winter. Ditzelfde verhaal geldt natuurlijk in de zomer. Dan is vooral goede koeling in huis, onder andere door het gebruik van zonwering, erg belangrijk. Verder zijn ook belemmeringen in de tuin -onder andere door begroeiing- of overstekken aan het huis bepalend voor de reductie van de zontoetreding. De invloed hiervan verschilt per oriëntatie en hellingshoek, omdat dit gekoppeld is aan de zonnestand.

Ventilatie
Ook een gezond binnenklimaat wordt steeds belangrijker. Doordat gebouwen in Nederland steeds beter geïsoleerd worden, is er vaak sprake van te weinig ventilatie. Bij het onvoldoende ventileren wordt de lucht in het gebouw vochtig. Dit is schadelijk voor de gezondheid van de bewoners en gebruikers van het pand. Daarnaast duurt het opwarmen van vochtige lucht langer dan het opwarmen van droge lucht. Goed ventileren van het gebouw werkt dus ook kostenbesparend. In ons land is bij ruim een op de zes woningen sprake van te weinig ventilatie. Dit kan leiden tot gezondheidsklachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid, geïrriteerde luchtwegen en zelfs astma en bronchitis. We noemen dit ook wel het sick-building-syndroom. Temperatuur, hoeveelheid zon, vochtigheidsgraad en luchtverversing zijn bepalend voor een aangenaam verblijf. De juiste combinatie van zonwering en natuurlijke ventilatie is daarom de manier om een gebouw gezond, comfortabel en energiezuinig te maken.
Goed voorbeeld van zo'n systeem is de Duco Twin van Duco. De Belgische fabrikant won daarmee vorig jaar op de Bouwbeurs in Utrecht de Nederlandse Bouwprijs 2005. De jury omschreef het integreren van zonwering en ventilatie als een vondst. 'Dit is een goed voorbeeld van integraal denken. Het is functioneel, esthetisch en geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten', aldus het de jury. Ook de Belgische fabrikant Renson lanceerde met de Screenvent een combinatie van ventilatie en zonwering en speelt daarmee eveneens in op de behoefte om energiebesparing geïntegreerd aan te pakken.

Trendsetters Enkele belangrijke Nederlandse leveranciers op het gebied van ventilatiesystemen zijn Heycop, Alusta en Buva. Opvallend is dat de trendsetters uit het land van onze zuiderburen komen. Zowel Duco als Renson zijn echte voorlopers op dit gebied. 'Ons bedrijf begon daar al mee in de vroege jaren zeventig', zegt Nico Kimpe, Sales & Marketing Coördinator bij Renson. 'Dat was in de tijd van de eerste oliecrisis. Huizen werden in die tijd steeds beter geïsoleerd met als gevolg dat er veel te weinig gezonde frisse lucht binnenkwam.' Dat Renson en Duco echte trendsetters zijn op het gebied van ventilatiesystemen betekent niet dat de woning- en utiliteitsbouw in België op dat vlak verder is dan Nederland. Integendeel. Nico Kimpe beschouwt Nederland als een echt pioniersland op dat gebied. 'In Nederland waren er al veel langer richtlijnen. Mede door de nieuwe Europese wetgeving wordt een land als België nu ook gedwongen om richtlijnen ten aanzien van ventilatie op te nemen in de normeringen.' Handige adressen www.senternovem.nl www.epcwinst.nl www.epb2006.be www.slimventileren.nl www.stichtinghrv.nl www.bouwbesluit.nen.nl